1.
ఎంపాక్స్ (మంకీపాక్స్) అనేది ఆర్థోపాక్స్ వైరస్
జాతికి చెందిన మంకీపాక్స్ వైరస్ వల్ల కలిగే వైరల్ అనారోగ్యం. రెండు వేర్వేరు క్లేడ్లు
ఉన్నాయి: క్లేడ్ I మరియు క్లేడ్ II
2.
ఎంపాక్స్ యొక్క సాధారణ లక్షణాలు చర్మ దద్దుర్లు
లేదా శ్లేష్మ గాయాలు, ఇవి జ్వరం, తలనొప్పి, కండరాల నొప్పులు, వెన్నునొప్పి, తక్కువ
శక్తి మరియు వాపు శోషరస కణుపులతో 2–4 వారాలు ఉంటాయి.
3.
అంటువ్యాధి ఉన్న వ్యక్తితో, కలుషితమైన పదార్థాలతో
లేదా సోకిన జంతువులతో శారీరక సంబంధం ద్వారా ఎంపాక్స్ మానవులకు వ్యాపిస్తుంది.
4.
పిసిఆర్ ద్వారా చర్మ గాయం పదార్థాన్ని పరీక్షించడం
ద్వారా ఎంపాక్స్ యొక్క ప్రయోగశాల నిర్ధారణ జరుగుతుంది.
5.
ఎంపాక్స్ సహాయక సంరక్షణతో చికిత్స పొందుతుంది.
మశూచి కోసం అభివృద్ధి చేయబడిన మరియు కొన్ని దేశాలలో ఉపయోగం కోసం ఆమోదించబడిన వ్యాక్సిన్లు
మరియు చికిత్సలు కొన్ని పరిస్థితులలో ఎంపాక్స్ కోసం ఉపయోగించబడతాయి.
6.
2022-2023లో క్లేడ్ ఐఐబీ అనే స్ట్రెయిన్ వల్ల
ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఎంపాక్స్ వ్యాప్తి చెందింది.
7.
ఎంపాక్స్ ఉన్న వ్యక్తితో శారీరక సంబంధాన్ని
నివారించడం ద్వారా ఎంపాక్స్ను నివారించవచ్చు. ప్రమాదం ఉన్నవారికి సంక్రమణను నివారించడానికి
టీకాలు సహాయపడతాయి.
ఎంపాక్స్ (మంకీపాక్స్) అనేది మంకీపాక్స్ వైరస్ వల్ల కలిగే అంటువ్యాధి.
ఇది బాధాకరమైన దద్దుర్లు, విస్తరించిన శోషరస కణుపులు మరియు జ్వరానికి కారణమవుతుంది.
చాలా మంది ప్రజలు పూర్తిగా కోలుకుంటారు, కాని కొంతమంది చాలా అనారోగ్యానికి గురవుతారు.
ఎవరికైనా వస్తుంది.. ఎలా వస్తుందంటే
1. వ్యక్తులు, స్పర్శ, ముద్దు లేదా సెక్స్ ద్వారా
2.
జంతువులు, వేటాడేటప్పుడు, తొక్కేటప్పుడు లేదా వంట చేసేటప్పుడు
3.
- కలుషితమైన షీట్లు, దుస్తులు లేదా సూదులు వంటి పదార్థాలు
4.
గర్భిణీలు, వారు తమ పుట్టబోయే బిడ్డకు వైరస్ను పంపవచ్చు.
ఎంపాక్స్ సోకితే ఏం చేయాలి?
1. ఈ మధ్య మీరు సన్నిహితంగా మెలిగిన ఎవరికైనా చెప్పండి.
2.
అన్ని గజ్జి పడిపోయే వరకు మరియు చర్మం యొక్క కొత్త
పొర ఏర్పడే వరకు ఇంట్లో ఉండండి
3.
గాయాలను కవర్ చేయండి మరియు ఇతర వ్యక్తుల చుట్టూ ఉన్నప్పుడు
బాగా సరిపోయే మాస్క్ ధరించండి.
4.
శారీరక సంబంధానికి దూరంగా ఉండండి.
ఎంపాక్స్ (గతంలో మంకీపాక్స్) వ్యాధి మంకీపాక్స్ వైరస్ (సాధారణంగా
ఎంపిఎక్స్వి అని సంక్షిప్తంగా పిలుస్తారు), పోక్స్విరిడే కుటుంబంలోని ఆర్థోపాక్స్వైరస్
జాతికి చెందిన డబుల్-స్టాండెడ్ డిఎన్ఎ
వైరస్ , ఇందులో వరియోలా, కౌపాక్స్, వాక్సినియా
మరియు ఇతర వైరస్లు ఉన్నాయి. వైరస్ యొక్క రెండు జన్యు క్లాడ్లు క్లేడ్లు 1 మరియు 2.
పరిశోధన కోసం ఉంచిన కోతులలో డెన్మార్క్ (1958) లో మంకీపాక్స్ వైరస్
కనుగొనబడింది మరియు డెమోక్రాటిక్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ కాంగో (డి.ఆర్.సి, 1970) లో తొమ్మిది
నెలల బాలుడు ఎంపాక్స్ యొక్క మొదటి మానవ కేసు. ఎంపాక్స్ వ్యక్తి నుండి వ్యక్తికి లేదా
అప్పుడప్పుడు జంతువుల నుండి ప్రజలకు వ్యాపిస్తుంది. 1980 లో మశూచి నిర్మూలన మరియు ప్రపంచవ్యాప్తంగా
మశూచి వ్యాక్సినేషన్ ముగిసిన తరువాత, మధ్య, తూర్పు మరియు పశ్చిమ ఆఫ్రికాలో ఎంపాక్స్
క్రమంగా ఉద్భవించింది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా 2022-2023లో కరోనా విజృంభించింది. వైరస్ యొక్క
సహజ నిల్వ తెలియదు - ఉడుతలు మరియు కోతులు వంటి వివిధ చిన్న క్షీరదాలు ప్రభావితమవుతాయి.
ఇలా సోకుతుంది
అంటు చర్మం లేదా నోటిలో లేదా జననేంద్రియాల వంటి ఇతర గాయాలతో ప్రత్యక్ష సంబంధం ద్వారా ఎంపాక్స్ యొక్క వ్యక్తి నుండి వ్యక్తికి వ్యాప్తి సంభవిస్తుంది; ఇందులో కాంటాక్ట్ ఉంటుంది
1.
ముఖాముఖి (మాట్లాడటం లేదా శ్వాస తీసుకోవడం)
2.
స్కిన్-టు-స్కిన్ (స్పర్శ లేదా యోని/ఆసన సెక్స్)
3.
నోటి నుంచి నోటికి (ముద్దు)
4.
నోటి నుండి చర్మ సంపర్కం (ఓరల్ సెక్స్ లేదా చర్మాన్ని
ముద్దు పెట్టుకోవడం)
5.
దీర్ఘకాలిక సన్నిహిత సంబంధం నుండి శ్వాసకోశ బిందువులు
లేదా స్వల్ప-శ్రేణి ఏరోసోల్స్
అప్పుడు వైరస్ విరిగిన చర్మం, శ్లేష్మ ఉపరితలాల ద్వారా (ఉదా: నోటి,
గొంతు, కంటి, జననేంద్రియ, అనోరెక్టల్) లేదా శ్వాసనాళం ద్వారా శరీరంలోకి ప్రవేశిస్తుంది.
ఎంపాక్స్ ఇంట్లోని ఇతర సభ్యులకు మరియు లైంగిక భాగస్వాములకు వ్యాపిస్తుంది. బహుళ లైంగిక
భాగస్వాములు ఉన్నవారికి ఎక్కువ ప్రమాదం ఉంది.
సోకిన జంతువుల నుండి మానవులకు కాటు లేదా గీతల నుండి లేదా వేట, చర్మం
తీయడం, చిక్కుకోవడం, వంట చేయడం, కళేబరాలతో ఆడుకోవడం లేదా జంతువులను తినడం వంటి కార్యకలాపాల
సమయంలో ఎంపాక్స్ యొక్క జంతువు నుండి మానవుడికి వ్యాపిస్తుంది. జంతు జనాభాలో
వైరల్ ప్రసరణ పరిధి పూర్తిగా తెలియదు మరియు తదుపరి అధ్యయనాలు జరుగుతున్నాయి.
దుస్తులు లేదా లినిన్లు వంటి కలుషితమైన వస్తువుల నుండి, ఆరోగ్య
సంరక్షణలో పదునైన గాయాల ద్వారా లేదా పచ్చబొట్టు పార్లర్లు వంటి కమ్యూనిటీ సెట్టింగ్లో
ప్రజలు ఎంపాక్స్ బారిన పడవచ్చు.
లక్షణాలు ఇవీ
ఎంపాక్స్ లక్షణాలను కలిగిస్తుంది, ఇవి సాధారణంగా ఒక వారంలో ప్రారంభమవుతాయి కాని బహిర్గతం అయిన 1–21 రోజుల తర్వాత ప్రారంభమవుతాయి. లక్షణాలు సాధారణంగా 2–4 వారాలు ఉంటాయి కాని బలహీనమైన రోగనిరోధక శక్తి ఉన్నవారిలో ఎక్కువసేపు ఉండవచ్చు.
ఎంపిక్స్ యొక్క సాధారణ లక్షణాలు:
1.
దద్దుర్లు
2.
జ్వరం
3.
గొంతు నొప్పి
4.
తలనొప్పి
5.
కండరాల నొప్పులు
6.
వెన్నునొప్పి
7.
తక్కువ శక్తి
8.
వాపు శోషరస కణుపులు.
కొంతమందికి, ఎంపాక్స్ యొక్క మొదటి లక్షణం దద్దుర్లు, మరికొందరికి
మొదట వేర్వేరు లక్షణాలు ఉండవచ్చు.
దద్దుర్లు చదునైన పుండుగా ప్రారంభమవుతాయి, ఇది ద్రవంతో నిండిన బొబ్బగా
అభివృద్ధి చెందుతుంది మరియు దురద లేదా బాధాకరంగా ఉంటుంది. దద్దుర్లు నయం అవుతున్నప్పుడు,
గాయాలు ఎండిపోతాయి, క్రస్ట్ పెరుగుతుంది మరియు పడిపోతుంది.
కొంతమందికి ఒకటి లేదా కొన్ని చర్మ గాయాలు ఉండవచ్చు మరియు మరికొందరికి
వందల లేదా అంతకంటే ఎక్కువ ఉండవచ్చు. ఇవి శరీరంలో ఎక్కడైనా కనిపిస్తాయి:
1.
అరచేతులు మరియు పాదాల అరికాళ్ళు
2.
ముఖం, నోరు మరియు గొంతు
3.
గజ్జ మరియు జననేంద్రియ ప్రాంతాలు
4.
గుదము.
కొంతమందికి వారి పురీషనాళం యొక్క బాధాకరమైన వాపు లేదా మూత్ర విసర్జన
చేసేటప్పుడు నొప్పి మరియు ఇబ్బంది కూడా ఉంటుంది.
ఎంపిక్స్ ఉన్నవారు అంటువ్యాధి మరియు అన్ని పుండ్లు నయం అయ్యే వరకు
మరియు చర్మం యొక్క కొత్త పొర ఏర్పడే వరకు వ్యాధిని ఇతరులకు పంపవచ్చు.
పిల్లలు, గర్భిణీలు మరియు బలహీనమైన రోగనిరోధక శక్తి ఉన్నవారికి
ఎంపిక్స్ నుండి వచ్చే సమస్యలకు ప్రమాదం ఉంది.
సాధారణంగా ఎంపాక్స్ లో జ్వరం, కండరాల నొప్పులు, గొంతునొప్పి మొదట
కనిపిస్తాయి. ఎంపాక్స్ దద్దుర్లు ముఖంపై ప్రారంభమవుతాయి మరియు శరీరమంతా వ్యాపిస్తాయి,
చేతులు మరియు పాదాల అరికాళ్ళ వరకు విస్తరించి 2-4 వారాలలో దశలలో అభివృద్ధి చెందుతాయి
- మాక్యుల్స్, పాపుల్స్, వెసికిల్స్, చీముల్స్. గాయాలు క్రస్ట్ అయ్యే ముందు మధ్యలో
పడిపోతాయి. అప్పుడు గజ్జి కింద పడిపోతుంది. లింఫాడెనోపతి (వాపు శోషరస కణుపులు) ఎంపాక్స్
యొక్క క్లాసిక్ లక్షణం. కొందరికి ఎలాంటి లక్షణాలు కనిపించకుండానే ఇన్ఫెక్షన్ సోకుతుంది.
2022 లో ప్రారంభమైన ఎంపాక్స్ యొక్క ప్రపంచవ్యాప్తంగా వ్యాప్తి నేపధ్యంలో
(ఎక్కువగా క్లాడ్ ఐఐబి వైరస్ వల్ల సంభవిస్తుంది), అనారోగ్యం కొంతమందిలో భిన్నంగా ప్రారంభమవుతుంది.
సగానికి పైగా సందర్భాల్లో, దద్దుర్లు ఇతర లక్షణాలకు ముందు లేదా అదే సమయంలో కనిపిస్తాయి
మరియు ఎల్లప్పుడూ శరీరంపై పురోగతి చెందవు. మొదటి గాయం గజ్జ, పాయువు లేదా నోటిలో లేదా
చుట్టూ ఉండవచ్చు.
ఎంపిక్స్ ఉన్నవారు చాలా అనారోగ్యానికి గురవుతారు. ఉదాహరణకు, చర్మం
గడ్డలు లేదా తీవ్రమైన చర్మ నష్టానికి దారితీసే బ్యాక్టీరియా బారిన పడుతుంది. ఇతర సమస్యలలో
న్యుమోనియా, దృష్టి కోల్పోవడంతో కార్నియల్ ఇన్ఫెక్షన్; తీవ్రమైన నిర్జలీకరణం లేదా పోషకాహార
లోపానికి కారణమయ్యే నొప్పి లేదా మింగడంలో ఇబ్బంది, వాంతులు మరియు విరేచనాలు; సెప్సిస్
(శరీరంలో విస్తృతమైన తాపజనక ప్రతిస్పందనతో రక్తం యొక్క సంక్రమణ), మెదడు యొక్క వాపు
(ఎన్సెఫాలిటిస్), గుండె (మయోకార్డిటిస్), పురీషనాళం (ప్రోక్టిటిస్), జననేంద్రియ అవయవాలు
(బాలనిటిస్) లేదా మూత్ర మార్గాలు (మూత్రాశయం) లేదా మరణం. మందులు లేదా వైద్య పరిస్థితుల
కారణంగా రోగనిరోధక అణచివేత ఉన్న వ్యక్తులు ఎంపాక్స్ కారణంగా తీవ్రమైన అనారోగ్యం మరియు
మరణానికి ఎక్కువ ప్రమాదం కలిగి ఉంటారు. బాగా నియంత్రించబడని లేదా చికిత్స చేయని హెచ్ఐవితో
నివసించే వ్యక్తులు తరచుగా తీవ్రమైన వ్యాధిని అభివృద్ధి చేస్తారు.
డయాగ్నోసిస్
ఇతర అంటువ్యాధులు మరియు పరిస్థితులు సమానంగా కనిపిస్తాయి కాబట్టి
ఎంపాక్స్ను గుర్తించడం కష్టం. చికెన్పాక్స్, మీజిల్స్, బాక్టీరియల్ చర్మ ఇన్ఫెక్షన్లు,
గజ్జి, హెర్పెస్, సిఫిలిస్, ఇతర లైంగికంగా సంక్రమించే అంటువ్యాధులు మరియు మందుల సంబంధిత
అలెర్జీల నుండి ఎంపాక్స్ను వేరు చేయడం చాలా ముఖ్యం. ఎంపిక్స్ ఉన్నవారికి హెర్పెస్ వంటి
మరొక లైంగికంగా సంక్రమించే సంక్రమణ కూడా ఉండవచ్చు. ప్రత్యామ్నాయంగా, అనుమానాస్పద ఎంపాక్స్
ఉన్న పిల్లలకి చికెన్పాక్స్ కూడా ఉండవచ్చు. ఈ కారణాల వల్ల, ప్రజలు వీలైనంత త్వరగా చికిత్స
పొందడానికి మరియు మరింత వ్యాప్తి చెందకుండా నిరోధించడానికి పరీక్ష కీలకం.
పాలిమరేజ్ చైన్ రియాక్షన్ (పిసిఆర్) ద్వారా వైరల్ డిఎన్ఎను గుర్తించడం
ఎంపాక్స్ కోసం ఇష్టపడే ప్రయోగశాల పరీక్ష. ఉత్తమ రోగనిర్ధారణ నమూనాలు దద్దుర్లు - చర్మం,
ద్రవం లేదా క్రస్ట్ల నుండి నేరుగా తీసుకోబడతాయి - తీవ్రమైన స్వాబ్ ద్వారా సేకరించబడతాయి.
చర్మ గాయాలు లేనట్లయితే, ఒరోఫారింజియల్, ఆసన లేదా మల స్వాబ్లపై పరీక్ష చేయవచ్చు. రక్తాన్ని
పరీక్షించడం సిఫారసు చేయబడలేదు. యాంటీబాడీ డిటెక్షన్ పద్ధతులు ఉపయోగకరంగా ఉండకపోవచ్చు
ఎందుకంటే అవి వేర్వేరు ఆర్థోపాక్స్ వైరస్ల మధ్య తేడాను గుర్తించవు.
ఎంపాక్స్ యొక్క ప్రయోగశాల నిర్ధారణపై మరింత సమాచారం ఇక్కడ
కనుగొనవచ్చు.
చికిత్స, టీకాలు
ఎంపిక్స్ చికిత్స యొక్క లక్ష్యం దద్దుర్లు చూసుకోవడం, నొప్పిని
నిర్వహించడం మరియు సమస్యలను నివారించడం. లక్షణాలను నిర్వహించడానికి మరియు మరిన్ని సమస్యలను
నివారించడంలో సహాయపడటానికి ప్రారంభ మరియు సహాయక సంరక్షణ చాలా ముఖ్యం.
ఎంపాక్స్ వ్యాక్సిన్ పొందడం సంక్రమణను నివారించడంలో సహాయపడుతుంది.
ఎంపాక్స్ ఉన్న వ్యక్తితో కాంటాక్ట్ అయిన 4 రోజుల్లోగా (లేదా లక్షణాలు లేకపోతే 14 రోజుల్లోపు)
వ్యాక్సిన్ ఇవ్వాలి.
ఎంపాక్స్ సంక్రమణను నివారించడానికి, ముఖ్యంగా వ్యాప్తి సమయంలో,
అధిక ప్రమాదం ఉన్నవారు టీకాలు వేయాలని సిఫార్సు చేయబడింది. ఇందులో ఇవి ఉన్నాయి:
1.
బహిర్గతమయ్యే ప్రమాదం ఉన్న ఆరోగ్య కార్యకర్తలు
2.
పురుషులతో శృంగారంలో పాల్గొనే పురుషులు
3. బహుళ లైంగిక భాగస్వాములు ఉన్న వ్యక్తులు
4. సెక్స్ వర్కర్లు..
ఎంపిక్స్ ఉన్నవారిని ఇతరులకు దూరంగా చూసుకోవాలి.
మశూచికి చికిత్స చేయడానికి మొదట అభివృద్ధి చేసిన టెకోవిరిమాట్ వంటి అనేక యాంటీవైరల్స్ ఎంపిక్స్ చికిత్సకు ఉపయోగించబడ్డాయి మరియు మరిన్ని అధ్యయనాలు జరుగుతున్నాయి.
నివారణ
ఎంపిక్స్ ఉన్న చాలా మంది ప్రజలు 2–4 వారాలలో కోలుకుంటారు. లక్షణాలకు
సహాయపడటానికి మరియు ఇతరులకు సోకకుండా నిరోధించడానికి చేయవలసిన విషయాలు:
ఇలా చేయండి
1.
వీలైతే ఇంట్లో మరియు మీ స్వంత గదిలో ఉండండి
2.
సబ్బు మరియు నీరు లేదా హ్యాండ్ శానిటైజర్ తో తరచుగా
చేతులు కడుక్కోవడం, ముఖ్యంగా పుండ్లను తాకడానికి ముందు లేదా తరువాత
3.
మీ దద్దుర్లు నయం అయ్యే వరకు మాస్క్ ధరించండి మరియు
ఇతర వ్యక్తుల చుట్టూ ఉన్నప్పుడు గాయాలను కవర్ చేయండి
4.
చర్మాన్ని పొడిగా మరియు తెరవకుండా ఉంచండి (వేరొకరితో
గదిలో ఉంటే తప్ప)
5.
భాగస్వామ్య ప్రదేశాలలో వస్తువులను తాకడం మానుకోండి
మరియు భాగస్వామ్య ప్రదేశాలను తరచుగా క్రిమిసంహారకం చేయండి
6.
నోటిలో పుండ్లు రావడానికి ఉప్పునీటి కడుక్కోవడం వాడండి.
7.
శరీర పుండ్ల కోసం బేకింగ్ సోడా లేదా ఎప్సమ్ లవణాలతో
సిట్జ్ స్నానాలు లేదా వెచ్చని స్నానాలు చేయండి
8.
పారాసిటమాల్ (ఎసిటమినోఫెన్) లేదా ఇబుప్రోఫెన్ వంటి
నొప్పికి ఓవర్ ది కౌంటర్ మందులు తీసుకోండి.
ఇవి అస్సలు చేయొద్దు
1. పాప్ బొబ్బలు లేదా స్క్రాచ్ పుండ్లు, ఇవి వైద్యంను నెమ్మదిస్తాయి, దద్దుర్లు శరీరంలోని ఇతర భాగాలకు వ్యాపిస్తాయి మరియు పుండ్లు సోకడానికి కారణమవుతాయి; లేదా
2.
గజ్జి నయం అయ్యే వరకు పుండ్లు ఉన్న ప్రాంతాలను షేవ్
చేయండి మరియు మీకు క్రింద కొత్త చర్మం ఉంటుంది (ఇది దద్దుర్లు శరీరంలోని ఇతర భాగాలకు
వ్యాపిస్తుంది).
ఇతరులకు ఎంపాక్స్ వ్యాప్తి చెందకుండా నిరోధించడానికి, ఎంపాక్స్ ఉన్నవారు అంటువ్యాధి కాలం (లక్షణాలు ప్రారంభమైనప్పటి నుండి గాయాలు నయం అయ్యే వరకు మరియు గజ్జి పడిపోయే వరకు) ఇంట్లో లేదా అవసరమైతే ఆసుపత్రిలో ఒంటరిగా ఉండాలి. గాయాలను కప్పడం మరియు ఇతరుల సమక్షంలో ఉన్నప్పుడు మెడికల్ మాస్క్ ధరించడం వ్యాప్తిని నివారించడంలో సహాయపడుతుంది. సెక్స్ సమయంలో కండోమ్లను ఉపయోగించడం ఎంపాక్స్ వచ్చే ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది కాని చర్మం నుండి చర్మానికి లేదా నోటి నుండి చర్మానికి వ్యాప్తి చెందకుండా నిరోధించదు.
కామెంట్‌లు లేవు:
కామెంట్‌ను పోస్ట్ చేయండి